Kategori: Makaleler

Kaval Kemiği Ne İyi Gelir? Güç, İktidar ve Toplumsal Düzen Üzerine Siyaset Bilimi Perspektifi Bir Siyaset Bilimcinin Meraklı Girişi: Toplumsal Yapıdaki Güç Dinamikleri Bir siyaset bilimci olarak, toplumun işleyişini anlamaya çalışırken, sıklıkla şu soruyu sorarım: Toplumda güç nasıl dağılır ve bu güç dinamikleri, bireylerin yaşamlarını nasıl şekillendirir? Bedenin ve organların, özellikle de kaval kemiği gibi vücudumuzun görünmeyen ancak kritik işlevlere sahip bir parçasının, sosyal ve siyasal yapıyla ne gibi bağlantıları olabilir? Belki de fiziksel yapımızı ve buna dair algılarımızı toplumsal güç ilişkilerinin bir yansıması olarak görmek, bizi bu soruya daha yakınlaştırabilir. Toplumda güç sahiplerinin kimler olduğunu, hangi kurumların belirleyici rol…

Hicrî 3 Ay Hangisidir? Kültürler, farklı coğrafyalarda, farklı dinamiklerle gelişir ve her bir toplum, zamanın geçişini kendine özgü şekillerde anlamlandırır. İnsanlık tarihi boyunca, zamanın döngüsü ve bu döngünün içinde yer alan ritüeller, semboller ve sosyal yapılar, toplumların kimliklerini ve kültürel değerlerini inşa eder. Bir antropolog olarak, her kültürün zamanla nasıl bir bağ kurduğunu anlamak ve bunun toplumsal yapıya etkilerini keşfetmek her zaman büyüleyici olmuştur. Bugün, Hicrî takvim üzerinden, özellikle Hicrî üç aylar denilen özel dönemi inceleyeceğiz. Bu aylar, hem bireysel hem de toplumsal bağlamda nasıl bir anlam taşır ve toplulukları nasıl şekillendirir? Hicrî 3 Aylar Nedir? Hicrî takvim, Hz. Muhammed’in…

Agah Bey Neden Öldürüyor? Toplumsal Normlar, Cinsiyet Rolleri ve Kültürel Pratikler Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Toplumsal yapılar, bireylerin düşünme, davranma ve karar alma biçimlerini derinden etkiler. Bir araştırmacı olarak, her toplumun, bireylerin içsel dünyaları ile toplumsal dünyalarındaki etkileşimi nasıl şekillendirdiğini merak ederim. Bir bireyin neden bir başka bireyi öldürdüğü sorusu, basit bir suç olgusunun ötesine geçer. Bu, sadece bir bireysel suç değil, aynı zamanda toplumsal yapının, cinsiyet rollerinin, normların ve kültürel pratiklerin bir ürünü olabilir. Agah Bey’in hikayesi de tam bu noktada, toplumsal baskılar ve erkeklik anlayışının etkisiyle şekillenen karmaşık bir durumu yansıtır. Peki, Agah Bey neden öldürüyor? Bu soruya…

Işın Nedir? Tıbbın Güç, İktidar ve Toplumsal Yapılarla İlişkisi Bir Siyaset Bilimcisinin Girişi: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Siyaset bilimciler için toplumsal düzen, iktidar ilişkileri ve vatandaşlık, her zaman temel meseleler olmuştur. Toplumlar, yalnızca bireylerin etkileşimde bulundukları bir alan değil, aynı zamanda güç ve kaynakların nasıl dağıldığı, kontrol edildiği ve şekillendirildiği bir yapıdır. İktidar, devletin gücü, toplumsal normlar ve kurumsal yapılar arasında sıkı sıkıya bağlıdır. Peki, tıbbın bir unsuru olan ışın tedavisi, toplumsal yapıları nasıl etkiler? Bu teknoloji, özellikle iktidar ilişkilerini, kadın ve erkeklerin toplumsal rollerini, ve genel olarak vatandaşlık haklarını nasıl dönüştürür? “Işın” terimi, günümüzde tıbbın bir parçası olarak…

Informel mi Informal mi? Felsefi Bir Yaklaşım Felsefeye başladığınızda, genellikle kendinizi evrensel sorularla karşı karşıya bulursunuz. Doğru nedir? Gerçeklik nedir? Veya daha kişisel bir soru sorarsak: “Informel mi, informal mi?” Hemen aklımıza gelmeyen bu soruya, dilin, etikten epistemolojiye ve ontolojiye kadar uzanan derinliklerinde bakış açılarımızı şekillendiren bir soru olarak yaklaşmalıyız. Dilin kurallarına ve toplumsal normlara ne kadar itibar etmemiz gerektiğini sorgulamak, bazen salt bir kelime üzerinden bile geniş bir tartışma alanı açabilir. Epistemolojik Bir Perspektiften: Bilgi ve Dilin Rolü Epistemoloji, bilginin doğası, sınırları ve doğruluğuyla ilgilenir. “Informel” ve “informal” gibi kelimeler, bize dilin nasıl yapılandığını ve bilgi ile anlamın birbirini…

İndükleme Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Derinlemesine İnceleme İnsan zihni ve davranışları, her zaman bir psikoloğun merakını cezbetmiştir. Bazen bir duygu, bazen bir düşünce, bazen de bir davranış, psikolojik süreçlerin karmaşık ama bir o kadar da anlaşılabilir bir yansımasıdır. İnsanın dünyayı anlamlandırma ve ona tepki verme biçimleri, aslında bilinçli ve bilinçdışı pek çok etmenin etkileşimiyle şekillenir. Bu etkileşimlerden biri de psikolojide “indükleme” olarak bilinen süreçtir. Peki, indükleme nedir? Zihnimizdeki ve davranışlarımızdaki nasıl bir rol oynar? Hadi gelin, bu soruları daha yakından keşfedelim. İndükleme Nedir? Psikolojik Bir Tanım İndükleme, temelde bir sonucu önceden kestirmek ya da bir sonuca ulaşmak için genelleme…

Katamaran Kaç Ton? Yanlış Sorunun Doğru Cevabı “Kaç ton?” yerine “Hangi ton?” diye sorun: lightship mi, deplasman mı, tonaj mı? Şunu peşin söyleyeyim: “Katamaran kaç ton?” sorusu tek başına yanıltıcıdır. İddialı konuşuyorum çünkü bu soru, denizdeki gerçekliği tek rakama indirerek hem mühendisliği hem güvenliği perdeleyip pazarlama broşürlerine alan açıyor. Eğer denize ciddiyetle bakıyorsak, bu soruyu parçalamalıyız. Aksi hâlde “hafif = hızlı = iyi” gibi romantik ve çoğu zaman hatalı bir zincire teslim oluruz. Hadi gelin, iki gövdeli dünyanın ağırlık meselesini masaya yatırıp tartışmanın fitilini ateşleyelim. Ton Mu, Tonaj Mı, Deplasman Mı? Dilimizdeki Mayın Tarlası Önce sözlüğü düzeltelim: Ton (tonne, t):…

Kas Dokusu Nasıl Arttırılır? Geleceğin Bedenlerini Şekillendiren Vizyoner Bir Yolculuk Geleceğin dünyasında bedenimizi nasıl şekillendireceğimiz, sadece estetik veya sağlıkla ilgili bir mesele olmayacak; bu, insanın sınırlarını yeniden tanımlama mücadelesi olacak. Bugün kas dokusunu arttırmak için egzersiz, beslenme ve dinlenme gibi klasik yöntemleri konuşuyoruz. Ancak belki de yarın, biyoteknoloji laboratuvarlarında üretilen kas hücreleriyle bedenlerimizi dönüştüreceğiz. Bu yazıda, kas dokusunun nasıl arttırılabileceğini yalnızca bugünün yöntemleriyle değil, geleceğin vizyonuyla da ele alacağız. Hazırsanız, birlikte insan bedeninin evrimsel geleceğine doğru düşünsel bir yolculuğa çıkalım. Kas Dokusu Artırmanın Temeli: Bilimin Işığında Klasik Yöntemler Kas dokusu, vücudun hareket kabiliyetini belirleyen en önemli biyolojik yapılardan biridir. Onu…

Karluk Türk Boyu mu? Tarihin Kalbinde Doğan Bir Milletin Hikâyesi Bazı hikâyeler vardır ki yalnızca geçmişi anlatmaz; kim olduğumuzu, nereden geldiğimizi ve nereye ait olduğumuzu da fısıldar. İşte bu satırlarda, binlerce yıl öncesine uzanan bir yolculuğa çıkacağız. Yolculuğumuzun kahramanları ise savaş meydanlarında stratejileriyle ün salmış erkekler ve halkının ruhunu iyileştiren, nesiller boyu kimliği taşıyan kadınlar olacak. Bu, bir milletin hikâyesi… Bu, Karluk Türk Boyu’nun hikâyesi. Bozkırda Doğan Bir Milletin İzinde Gökyüzüne Bakan Çocuk: Bilge’nin Gördüğü Rüya Soğuk rüzgârların savurduğu geniş bozkırlarda, henüz on yaşında bir çocuk olan Bilge, gökyüzüne bakarak düşler kurardı. Dedesi ona hep aynı cümleyi söylerdi: “Biz Karluk’uz…

Kardiyomiyosit Ne Demek? Basit Bir Tanımın Arkasındaki Rahatsız Edici Gerçek “Kardiyomiyosit ne demek?” sorusuna çoğu kaynak tek cümleyle cevap veriyor: kalp kası hücresi. Bu kadar. Peki bu sade tanım, kalbin ritmini taşıyan, yaşam ve ölüm arasındaki çizgide nöbet tutan hücrenin karmaşıklığını gerçekten yakalıyor mu? Hayır. Üstelik bu sade anlatı, klinikten laboratuvara uzanan pek çok tartışmayı görünmez kılıyor. Bu yazı, kardiyomiyositleri parlatılmış bir ansiklopedi maddesi olmaktan çıkarıp eleştiri ışığına tutma çağrısıdır. Tanımın Konforu: “Kalp Kası Hücresi” Demek Kolay Evet, kardiyomiyositler, kasılma üretir; aktin-miyozin etkileşimi, kalsiyum dalgaları ve enerji için mitokondri ağıyla çalışırlar. Fakat bu kısaltılmış özet, üç sorunu gölgede bırakır: 1)…