Ayfer Tunç’un “Suzan Defter”i: Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adalet Üzerine Düşünmeye Davet
Samimi Bir Başlangıç: Hepimizin Hikâyesi
Bazı kitaplar vardır, sadece bir hikâye anlatmaz; bizi kendi iç dünyamıza, toplumsal rollerimize ve birbirimizle kurduğumuz ilişkilere de ayna tutar. Ayfer Tunç’un Suzan Defter adlı romanı tam da böyle bir kitap. Sessizce anlatır ama derinden sarsar; basit gibi görünen hayatların ardındaki karmaşık duygu ağlarını çözmeye davet eder bizi. Bu yazıda, romanı toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet dinamikleri üzerinden ele alarak, birlikte düşünmeye çalışacağız. Çünkü Suzan Defter sadece bir roman değil, aslında hepimizin hikâyesi.
İki Anlatı, İki Dünya: Suzan ve Selim
Roman, iki karakterin —Suzan ve Selim’in— iç dünyalarını paralel bir şekilde sunar. Bir yanda geçmişle ve kendisiyle hesaplaşan, duygularını bastırmaya çalışırken empatiye sığınan Suzan vardır. Diğer yanda ise hayatı anlamlandırmak için mantığın ve çözüm odaklılığın yollarında yürüyen Selim. Bu ikili yapı, toplumsal cinsiyet rollerinin bireylerin düşünme biçimlerini nasıl şekillendirdiğini anlamak açısından son derece zengin bir zemin sunar.
Kadın karakter Suzan, yaşadığı kırılmaları ve hayal kırıklıklarını derinlemesine analiz ederken okuru da duygusal bir yüzleşmeye davet eder. Onun anlatısında empati, bağ kurma isteği ve toplumsal beklentilerin gölgesinde şekillenen bir kadınlık deneyimi vardır. Selim ise olaylara daha mesafeli, analitik ve çözüm odaklı yaklaşır. Onun bakış açısı, erkeklik rollerinin duygusal ifade biçimlerini nasıl sınırlandırdığını ve bireyi çözüm üretmeye zorladığını gösterir.
Toplumsal Cinsiyetin Sessiz Gücü
Suzan Defter, kadınların ve erkeklerin hayata bakışlarının toplumsal cinsiyet normlarıyla nasıl şekillendiğini ustaca gözler önüne serer. Suzan’ın hikâyesi, kadınların çoğu zaman “anlayan”, “saran”, “empati kuran” kişi rolüne itildiğini; Selim’in ise “çözüm bulan”, “akıl yürüten” ve “güçlü duran” erkek kimliğinin yükünü taşıdığını gösterir.
Bu noktada Tunç, sadece bireysel hikâyeler anlatmaz; aynı zamanda bizi toplumsal rollerin sorgulanması gereken bir alanına davet eder. Çünkü Suzan’ın iç dünyasındaki kırılganlık, toplumsal olarak kadınlara yüklenen fedakârlık ve uyum beklentisinin bir yansımasıdır. Selim’in duygularını bastırışı ise erkeklerden beklenen soğukkanlılık ve mantık çerçevesinin sonucudur.
Çeşitlilik ve Sosyal Adaletin İzleri
Roman, toplumsal cinsiyetin ötesinde çeşitlilik ve sosyal adalet konularına da dokunur. Suzan ve Selim’in hikâyeleri, sadece iki bireyin değil, toplumun farklı sınıflarının, değerlerinin ve hayal kırıklıklarının da hikâyesidir. Tunç, bu iki farklı sesi yan yana getirerek, farklı deneyimlerin bir arada var olabileceğini gösterir. Bu, çeşitliliğin ve kapsayıcılığın önemine dair güçlü bir mesajdır.
Aynı zamanda, Suzan Defter sosyal adalet kavramını kişisel düzlemde tartışmaya açar: Kim daha çok anlaşılıyor? Kimin sesi daha fazla duyuluyor? Kimin kırgınlığı görünür, kimininki gizleniyor? Bu sorular, sadece romanın değil, hayatın da temel sorularıdır.
Okura Yansıyan Bir Ayna: Biz Nerede Duruyoruz?
Ayfer Tunç’un dili ve anlatımı, okuru yalnızca hikâyeyi okumaya değil, kendi hayatına da bakmaya teşvik eder. Biz hangi anlarda Suzan gibi hissediyoruz? Hangi anlarda Selim gibi davranıyoruz? Empati kurmak mı kolay geliyor bize, yoksa çözüm üretmek mi? Bu soruların yanıtı, hem bireysel farkındalığımızı artırır hem de toplumsal cinsiyet rollerini sorgulamamız için kapı aralar.
Sonuç: Bir Roman, Bir Toplum, Bir Yüzleşme
Suzan Defter, bireysel hikâyelerin toplumsal yapının derin izlerini taşıdığını gösteren güçlü bir roman. Ayfer Tunç, toplumsal cinsiyet rollerinin insan ilişkilerini nasıl şekillendirdiğini sade ama çarpıcı bir dille anlatırken, bizi de kendi rollerimizi sorgulamaya davet ediyor. Bu romanı sadece bir kurgu olarak değil, hepimizin hayatından parçalar taşıyan bir toplumsal analiz olarak okumak mümkün.
Peki siz, Suzan’a mı yoksa Selim’e mi daha yakın hissediyorsunuz? Empatinin mi, yoksa çözüm arayışının mı tarafındasınız? Belki de ikisi de sizsiniz… Belki de bu hikâyenin bir yerinde, kendi hayatınızı bulacaksınız.